Năng lượng mặt trời và điện gió ngoài khơi đang nhanh chóng trở thành sự lựa chọn năng lượng cho các quốc gia có tầm nhìn tương lai như Việt Nam, một quốc gia đặt mục tiêu tiết kiệm đáng kể chi phí trong khi chống lại biến đổi khí hậu khi họ áp dụng các giải pháp tái tạo. Tuy nhiên, thành công này khó có thể giành được khi những người đi tiên phong trong lĩnh không có được sự ủng hộ trong những năm qua.
Mark Shorrock, Nhà sáng lập Shire Oak International, là một trong số đó. Ông tiên phong phát triển năng lượng gió và năng lượng mặt trời ở Vương quốc Anh thông qua các công ty của mình, The Low Carbon Group và Wind Energy Ltd. Các công ty của Mark có danh mục đầu tư ngang với một trong những nhà cung cấp năng lượng lớn nhất của Vương quốc Anh chỉ sau 18 tháng hoạt động. Ông còn là người triển khai thành công Đầm phá thủy triều đầu tiên trên thế giới ở Wales.
Trong cuộc phỏng vấn, Mark giải thích lý do tại sao hiện anh đang dấn thân vào lĩnh vực năng lượng tái tạo ở Việt Nam và Đông Nam Á.
Xin ông cho biết lý do thành lập Shire Oak International?
Tính đến nay, vẫn chưa có nhiều nhà phát triển năng lượng tái tạo quốc tế quy mô lớn. Chúng ta cần các nhà phát triển đủ tiềm lực để huy động một đội ngũ đa dạng, năng động, và ưu tú để triển khai dự án trên toàn thế giới. Bên cạnh đó, việc đưa năng lượng tái tạo vào một thị trường đang phát triển nhanh và chưa có nhiều hỗ trợ các nhà sản xuất điện độc lập như Việt Nam sẽ là một thử thách lớn cho những công ty chưa có thâm niên trong ngành.
Đó là lý do tại sao chúng tôi muốn trở thành một nhà sản xuất điện độc lập mang đến những thay đổi tích cực trong bối cảnh phát triển năng lượng ở Đông Nam Á. Đông Nam Á hẳn đang là nơi quan ‘trọng nhất trên trái đất’! Nhiều quốc gia trong khu vực này vẫn dự định đầu tư vào các nhà máy nhiệt điện than ngay cả khi nằm ở vị trí trời phú nhiều thuận lợi phát triển năng lượng sạch. Như chúng ta đã biết, năng lượng tái tạo rẻ hơn và thân thiện môi trường: giúp không khí sạch hơn, bầu trời xanh hơn, và đặc biệt là không bao giờ cạn kiệt.
Tại sao ông quan tâm đến năng lượng tái tạo?
Số liệu thống kê về biến đổi khí hậu được công bố gần đây thật đáng lo ngại. Đại dịch Covid-19 gần đây đã cho chúng ta thấy việc duy trì thân nhiệt ổn định quan trọng thế nào. Với cơ thể con người, nếu thân nhiệt tăng 2 hoặc 3 độ, chúng ta ốm nặng; tăng 5 đến 6 độ, chúng ta lìa đời. Đối với trái đất cũng vậy, sự nóng lên toàn cầu do biến đổi khí hậu sẽ mang theo những hiểm hoạ khó lường.
Hiện tại, nhiệt độ toàn cầu đang cao hơn 1 độ so với trước khi chúng ta sử dụng nhiên liệu hoá thạch và có thể lên tới 4 độ vào năm 2100. Xu hướng này sẽ tàn phá hành tinh nếu chúng ta không ứng phó kịp thời. Vì vậy, tôi muốn giúp mọi người dễ dàng tiếp cận với năng lượng tái tạo thay vì năng lượng nhiên liệu hóa thạch.
Ông nghĩ thế giới sẽ chống lại biến đổi khí hậu như thế nào?
Thế giới sẽ chống lại biến đổi khí hậu nhờ việc triển khai các dự án năng lượng tái tạo nhanh chóng và sửdụng những giải pháp truyền tải điện hiệu quả. Bên cạnh đó, tất cả chúng ta cũng nên ăn ít thịt hơn trong khẩu phần ăn và sử dụng các hình thức canh tác phù hợp với biến đổi khí hậu.
Những yếu tố kể trên chắc chắn sẽ giới hạn những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nhưng theo tôi, yếu tố quyết định ở Đông Nam Á chính là dân số trẻ và năng động. Đây là những người sẽ làm việc và học tập chăm chỉ để tạo nên thay đổi lớn.
Ông nghĩ sẽ mất bao lâu để sản xuất năng lượng tái tạo vượt qua nhiên liệu hóa thạch?
2030 sẽ là năm quyết định! Chúng ta phải giảm phát thải liên tục cho đến năm 2030. Dù ngày càng có nhiều nguồn vốn hỗ trợ sự phát triển năng lượng tái tạo, chúng ta vẫn chưa dẹp bỏ hoàn toàn các nhà máy sử dụng điện than.
Sẽ cần thời gian để có thêm những nhà phát triển năng lượng tái tạo lớn với tầm nhìn dài hạn như chúng tôi. Chúng tôi nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư, nhưng nhiều người chỉ có thể đầu tư khi chúng tôi đã có quy mô đủ lớn. Điều đặc biệt ở đây là hầu hết các nhà đầu tư lớn không thể rót vốn dưới 100 triệu đô la. Do đó, những công ty khởi nghiệp mà không đủ khả năng tận dụng số tiền lớn như vậy thường gặp khó khăn trong việc gọi vốn ban đầu. Các quỹ ở châu Âu thường hỏi chúng tôi rằng liệu chúng tôi có thể triển khai 300 triệu USD cho họ ở Việt Nam và Đông Nam Á hay không. Vì vậy, tôi nghĩ để năng lượng tái tạo thực sự vượt qua nhiên liệu hóa thạch, vấn đề nằm ở việc mở rộng quy mô.
